Risicothema 3: landbouwverkeer in het buitengebied
Landbouwverkeer in het buitengebied is een risico in de regio Zuidoost-Brabant doordat er enkele agrarische gemeenten zijn, met veel landbouwverkeer, en de wegen in de buitengebieden van deze gemeenten vaak beperkt zijn ingericht volgens de Duurzaam Veilig richtlijnen.
Het risicothema landbouwverkeer in het buitengebied wordt als prioritair gezien in 3 gemeenten (Zeewolde, Lelystad en Noordoostpolder). Landbouwverkeer is vaak slecht vertegenwoordigd in de beschikbare informatie rondom verkeersveiligheid. Dat betekent niet per definitie dat het niet voor verkeersveiligheidsrisico’s zorgt. Bovenstaande gemeenten hebben een agrarisch buitengebied. Zowel in het buitengebied als in de kleinere kernen is landbouwverkeer een onderdeel van het verkeersbeeld. Dit brengt risico’s met zich mee. De vormtoets laat zien dat in de verschillende gemeenten de wegen in de buitengebieden de inrichting tevens beperkt volgens de richtlijnen is en ook vaak te hard wordt gereden. Dit zorgt er voor dat de combinatie van landbouwverkeer met andere verkeersdeelnemers een risico is.
Door het SWOV is onderzoek gedaan naar landbouwverkeer in het buitengebied en de slachtoffers bij ongevallen met deze voertuigen. Slachtoffers van een ongeval met een landbouwvoertuig vallen grotendeels bij de tegenpartij. De meeste slachtoffers vallen onder fietsers en inzittenden van bestel- en personenauto’s. Onder de doden is het aandeel fietsers het hoogst. Onder de ernstig verkeersgewonden was in de periode 2005-2009 het aandeel inzittenden van bestel- en personenauto’s het hoogst. Het aandeel slachtoffers onder bestuurders en eventuele passagiers van het landbouwvoertuig is een stuk lager. Het overgrote deel van de dodelijke ongevallen met landbouwvoertuigen gebeurt op wegen buiten de bebouwde kom: op 80- en 60km/uur-wegen. Een belangrijke ongevalsoorzaak is de breedte van het (land)bouwvoertuig in combinatie met vooral smalle wegen, evenals het feit dat het zicht van de bestuurder vaak geblokkeerd wordt door delen van het voertuig, werktuigen of lading. Ook de zichtbaarheid en herkenbaarheid van landbouwvoertuigen in het donker kan een probleem zijn.
De gemeenten waar landbouwverkeer in het buitengebied een risico is, kennen ook een risico op de wegen in het buitengebied, mede vanwege een beperkte inrichting. De beperking in de inrichting zorgt in combinatie met het (vaak brede) landbouwverkeer voor risico’s met gemotoriseerde tegenliggers én aanwezige (recreatieve of utilitaire) fietsers.
Het aantal ongevallen met landbouwvoertuigen is zeer beperkt, ook in de 4 hierboven genoemde gemeenten. Gekeken naar de hele provincie Flevoland hebben in de periode 2014-2019 31 ongevallen plaatsgevonden met landbouwvoertuigen. Hierbij zijn 2 letselslachtoffers gevallen.