Risicothema 2: 50 km/u wegen

Conclusie:

De analyse laat zien dat op een deel van de 50 km/u wegen snelheidsovertredingen plaatsvinden, terwijl er zich ook veel kilometers weglengte met dat snelheidsregime binnen de gemeente bevinden en dat met name de kwetsbare verkeersdeelnemers op deze wegen betrokken raken bij slachtofferongevallen.

  • Het risicocijfer van Urk ligt boven het regionaal en provinciaal gemiddelde.

  • Weginrichting/vormtoets: Verbetering mogelijk op vlak van acceptatie snelheidslimiet, vrijliggende fietspaden en kruispunten.

  • Met name fietsers en bromfietsers komen veel in de slachtofferaantallen voor op 50 km/u wegen.

  • Het risico ligt met name op kruispunten van dit type wegen.

Wegenbestand

In totaal beheert de gemeente Urk 93% van de kilometers weglengte binnen het gemeentelijke grondgebied (Tabel 4). Binnen de gemeentegrenzen van Urk blijkt dat het wegenbestand (naar kilometers weglengte) voor ca. 28% bestaat uit 50 km/u wegen. Ter vergelijking: In Almere is dit ca. 13% en in Urk ca. 23%.

Tabel 7. Weglengte in km naar wegbeheerder

Weginrichting

Voor de weginrichting is een vormtoets door de gemeente uitgevoerd. Deze is via de SPV-viewer terug te vinden. Voor een aantal 50 km/u wegen heeft de gemeente de weginrichting beoordeeld aan de hand van negen kenmerken. De maximale score die toegekend kon worden aan een 50 km/u weg is dus 8.

Over het algemeen scoren de 50 km/u wegen een 5,0. Er is nog ruimte voor verbetering (met name in de straten Vlaak en Singel) met betrekking tot acceptatie van de snelheidslimiet: Deze wordt niet overal geaccepteerd. Ook zijn niet overal vrijliggende fietspaden aanwezig en zijn kruispunten niet overal ingericht met een VRI of een rotonde.

Snelheid

De BLIQ rapportage (VIA) geeft een overzicht van de snelheidsoverschrijding naar kilometer weglengte per limiet (Figuur 1). Hieruit blijkt dat:

  • Op ca. 8% van de totale weglengte (van alle 50 km/u wegen) de limiet wordt overschreden (Figuur 1)

  • Bij ruim de helft van deze gevallen ligt de snelheid boven de boetegrens.

Met name vanwege de gebruikelijke mix van verschillende typen verkeersdeelnemers op 50 km/u wegen zijn hoge snelheden een extra aandachtspunt. Bij kruispunten en oversteeklocaties in het bijzonder.

Figuur 2. Snelheidsoverschrijding naar kilometer weglengte per limiet (BLIQ rapportage VIA)

HASTIG risicocijfers

Ook is in de SPV Viewer (onder stap 5) inzichtelijk gemaakt welke risicocijfers (bron: Risicokompas, van bureau HASTIG) er gekoppeld zijn aan de 50 km/u wegen in de gemeente Urk. Dit cijfer wordt berekend door het gemiddelde aantal slachtofferongevallen per jaar te delen door de gemiddelde afgelegde reizigerskilometers op dit wegtype.

Het gemiddelde risicocijfer van de gemeente Urk op 50 km/u wegen (0.77) ligt iets lager dan in de regio Noord-Oostpolder (0.44) en het Flevolandse gemiddelde (0.14). Dit houdt in dat de kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers, op een 50 km/u weg in Urk ca. 5x hoger is dan op een gemiddelde 50 km/u weg in Flevoland. Er is voor de gemeente maar 1 risicocijfer beschikbaar dus is er van onderlinge verschillen tussen de wijken geen sprake.

Ongevallen

Het blijkt dat 87% van de slachtoffers (86 van de 99) vallen op wegen die onder gemeentelijk beheer vallen (Tabel 8). 50 van de 86 slachtoffers valt op gemeentelijke 50 km/u wegen. Kortom, bijna 60% van de slachtoffers op gemeentelijke wegen vallen op 50 km/u wegen. Ter vergelijking: In Almere is dit 40% en in Urk 30%. Van alle slachtoffers op 50 km/u wegen (52) vallen vrijwel alle slachtoffers (50) op gemeentelijke wegen.

Tabel 8. Slachtoffers naar maximumsnelheid en wegbeheerder (2014-2019)

In totaal blijkt dat de 50 km/u wegen op de eerste plaats staan wat betreft het aantal slachtoffers naar snelheidsregime. Uit Tabel 9 blijkt vervolgens dat 32 van de 52 slachtoffers op 50 km/u wegen kwetsbare verkeersdeelnemers betreffen (voetgangers, (e-)fietsers, bromfietsers etc.). Met name fietsers en bromfietsers zijn oververtegenwoordigd.

Tabel 9. Slachtoffers naar maximumsnelheid en modi (2014-2019)

Het aantal slachtoffers naar type wegvak (wegvak of kruispunt) en komgrens is alleen voor het totaal wegenbestand inzichtelijk en niet naar snelheidsregime. Echter volgens Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. komen slachtoffers onder kwetsbare verkeersdeelnemers met name voor binnen de bebouwde kom waarbij de nadruk ligt op kruispunten. Wat 50 km/u wegen betreft is het dan ook aannemelijk dat het risico met name bij de kruispunten ligt.

Tabel 10. Slachtoffers naar type wegvak en komgrens (2014-2019)