Risicothema 1: 30 km/u wegen

Conclusie:

De analyse laat zien dat op een deel van de 30 km/u wegen snelheidsovertredingen plaatsvinden en dat met name de kwetsbare verkeersdeelnemers op deze wegen betrokken raken bij slachtofferongevallen.

  • Urk kent een hoger risicocijfer op 30 km/u wegen dan het regionaal en provinciaal gemiddelde.

  • Uit de vormtoets blijkt dat de inrichting van 30 km/u wegen met name op grijze wegen voor verbetering vatbaar is.

  • Met name kwetsbare verkeersdeelnemers komen veel in de slachtofferaantallen voor op 30 km/u wegen.

Wegenbestand

In totaal beheert de gemeente Urk 93% van de kilometers weglengte binnen het gemeentelijke grondgebied (Tabel 4). Binnen de gemeentegrenzen van Urk blijkt dat het wegenbestand (naar kilometers weglengte) voor ca. 65% bestaat uit 30 km/u wegen. Ter vergelijking: In Urk is dit ca. 75% en in Urk ca. 45%.

Tabel 4. Weglengte in km naar wegbeheerder

Weginrichting

Om de balans tussen vormgeving, functie en gebruik in beeld te brengen is door de gemeente een vormtoets uitgevoerd. Deze is via de SPV-viewer terug te vinden. Voor een aantal 30 km/u wegen heeft de gemeente de weginrichting beoordeeld aan de hand van acht kenmerken. De maximale score die toegekend kon worden aan een 30 km/u weg is dus 8.

Gemiddeld scoren de 30 km/u wegen opgenomen in de vormtoets een 6,0: Een voldoende. Met name op de zogenaamde grijze wegen is nog ruimte voor verbetering; deze scoren gemiddeld een 4,0. Het betreft de volgende wegen: Almerelaan, Akkers, Rotholm, Nagel en Lange dam/richel. Over het algemeen wordt de snelheidslimiet hier niet overal geaccepteerd, zijn op lange rechtstanden niet overal snelheidsremmers aanwezig en zijn de intensiteiten niet altijd passend voor een 30 km/u weg.

Snelheid

De BLIQ rapportage (VIA) geeft een overzicht van de snelheidsoverschrijding naar kilometer weglengte per limiet (Figuur 1). Hieruit blijkt dat:

  • Op ca. 20% van de totale weglengte (van alle 30 km/u wegen) de limiet wordt overschreden (Figuur 1)

  • Op een klein deel hiervan de snelheid boven de boetegrens ligt.

Met name vanwege de gebruikelijke mix van verschillende typen verkeersdeelnemers op 30 km/u wegen zijn hoge snelheden een extra aandachtspunt. De 30 km/u wegen zijn bij uitstek wegen waar kwetsbare verkeersdeelnemers met het gemotoriseerde verkeer moeten interacteren.

Figuur 1. Snelheidsoverschrijding naar kilometer weglengte per limiet (BLIQ rapportage VIA)

HASTIG risicocijfers

Ook is in de SPV Viewer (onder stap 5) inzichtelijk gemaakt welke risicocijfers (bron: Risicokompas, van bureau HASTIG) er gekoppeld zijn aan de 30 km/u wegen in de gemeente Urk. Dit cijfer wordt berekend door het gemiddelde aantal slachtofferongevallen per jaar te delen door de gemiddelde afgelegde reizigerskilometers op dit wegtype.

Het gemiddelde risicocijfer van de gemeente Urk op 30 km/u wegen (1.08) ligt hoger dan in de regio Noord-Oostpolder (0.53) en het Flevolandse gemiddelde (0.59). Dit houdt in dat de kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers, op een 30 km/u weg in Urk ca. 2x zo hoog is als op een gemiddelde 30 km/u wegen in Flevoland. Er is voor de gemeente maar 1 risicocijfer beschikbaar dus is er van onderlinge verschillen tussen de wijken geen sprake.

Ongevallen

Het blijkt dat ruim 87% van de slachtoffers (86 van de 99) vallen op wegen die onder gemeentelijk beheer vallen (Tabel 5). 20 van de 86 slachtoffers valt op gemeentelijke 30 km/u wegen. Kortom, ruim 20% van de slachtoffers op gemeentelijke wegen vallen op 30 km/u wegen (in Almere en Urk min of meer van gelijk niveau). Van alle slachtoffers op 30 km/u wegen (21) vallen vrijwel alle slachtoffers (20) op gemeentelijke wegen.

Tabel 5. Slachtoffers naar maximumsnelheid en wegbeheerder (2014-2019)

In totaal blijkt dat de 30 km/u wegen op de tweede plaats staan wat betreft het aantal slachtoffers naar snelheidsregime (Tabel 5). Uit Tabel 6 blijkt vervolgens dat 15 van de 21 slachtoffers op 30 km/u wegen kwetsbare verkeersdeelnemers betreffen (voetgangers, (e-)fietsers, bromfietsers etc.).

Tabel 6. Slachtoffers naar maximumsnelheid en modi (2014-2019)