Risicothema 1: 30 km/u wegen

Conclusie:

De analyse laat zien dat op een deel van de 30 km/u wegen snelheidsovertredingen plaatsvinden, terwijl er zich ook veel kilometers weglengte met dat snelheidsregime binnen de gemeente bevinden en dat met name de kwetsbare verkeersdeelnemers op deze wegen betrokken raken bij slachtofferongevallen.

  • Alle deelgebieden (waar een waarde voor is berekend) kennen een hoger risicocijfer op 30 km/u wegen dan het gemeentelijk, regionaal en provinciaal gemiddelde.

  • Uit de vormtoets blijkt dat de inrichting van 30 km/u wegen over het algemeen goed op orde is.

  • Met name fietsers, snorfietsers en bromfietsers komen veel in de slachtofferaantallen voor op 30 km/u wegen.

Wegenbestand

In totaal beheert de gemeente Lelystad 83% van de kilometers weglengte binnen het gemeentelijke grondgebied (Tabel 4). Binnen de gemeentegrenzen van Lelystad blijkt dat het wegenbestand (naar kilometers weglengte) voor ca. 45% bestaat uit 30 km/u wegen. Ter vergelijking: In Almere is dit ca. 75% en in Urk 65%.

Tabel 4. Weglengte in km naar wegbeheerder

Weginrichting

Om de balans tussen vormgeving, functie en gebruik in beeld te brengen is door de gemeente een vormtoets uitgevoerd. Deze is via de SPV-viewer terug te vinden. Voor een aantal 30 km/u wegen heeft de gemeente de weginrichting beoordeeld aan de hand van acht kenmerken. De maximale score die toegekend kon worden aan een 30 km/u weg is dus 8.

Ca. 80% van de 30 km/u wegen scoort in de vormtoets > 6,5: Een ruime voldoende dus. Slechts enkele delen scoren een onvoldoende, o.a. vanwege het ontbreken van snelheidsremmers, aanwezigheid van een ander soort verharding of de intensiteit is niet passend bij een 30 km/u weg. Het betreft de wegen: Plantage, Schans 19 en Jol 10, 11, 13, 17, 29, 34.

Snelheid

De BLIQ rapportage (VIA) geeft een overzicht van de snelheidsoverschrijding naar kilometer weglengte per limiet (Figuur 1). Hieruit blijkt dat:

  • Op ca. 15% van de totale weglengte (van alle 30 km/u wegen) de limiet wordt overschreden (Figuur 1)

  • Op een klein deel hiervan de snelheid boven de boetegrens ligt.

Met name vanwege de gebruikelijke mix van verschillende typen verkeersdeelnemers op 30 km/u wegen zijn hoge snelheden een extra aandachtspunt. De 30 km/u wegen zijn bij uitstek wegen waar kwetsbare verkeersdeelnemers met het gemotoriseerde verkeer moeten interacteren.

Figuur 1. Snelheidsoverschrijding naar kilometer weglengte per limiet (BLIQ rapportage VIA)

HASTIG risicocijfers

Ook is in de SPV Viewer (onder stap 5) inzichtelijk gemaakt welke risicocijfers (bron: Risicokompas, van bureau HASTIG) er gekoppeld zijn aan de 30 km/u wegen in de gemeente Lelystad. Dit cijfer wordt berekend door het gemiddelde aantal slachtofferongevallen per jaar te delen door de gemiddelde afgelegde reizigerskilometers op dit wegtype.

Het gemiddelde risicocijfer van de gemeente Lelystad op 30 km/u wegen (0.85) ligt hoger dan in de regio Flevopolder (0.61) en het Flevolandse gemiddelde (0.59). Binnen de gemeentegrenzen zijn er echter wel aanzienlijke verschillen. Alle deelgebieden waar een waarde voor is berekend (letselongevallen >1 per jaar) scoren boven tot ruim boven het gemeentelijk, regionaal- en provinciaal gemiddelde. Zo is het risicocijfer in het deelgebied Zuiderzeewijk 6.32 en deelgebied Schepenwijk Oost 3.40. Dit houdt in dat de kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers, op een 30 km/u weg in Schepenwijk Oost ca. 6x zo hoog is als op een gemiddelde 30 km/u wegen in Flevoland. Deze hoge risicocijfers zijn vanuit weginrichting (vormtoets) niet te verklaren; de wegen die onvoldoende scoren liggen namelijk niet in genoemde wijken. Mogelijk zijn de hoge risicocijfers te verklaren doordat de verkeersprestatie van de betrokken wegen (veel) lager is dan het aantal jaarlijkse letselongevallen.

Ongevallen

Het blijkt dat ruim 75% van de slachtoffers (325 van de 420) vallen op wegen die onder gemeentelijk beheer vallen (Tabel 5). 87 van de 325 slachtoffers valt op gemeentelijke 30 km/u wegen. Kortom, ruim 25% van de slachtoffers (In Almere en Urk min of meer van gelijk niveau) op gemeentelijke wegen vallen op 30 km/u wegen. Van alle slachtoffers op 30 km/u wegen (89) vallen vrijwel alle slachtoffers (87) op gemeentelijke wegen.

Tabel 5. Slachtoffers naar maximumsnelheid en wegbeheerder (2014-2019)

In totaal blijkt dat de 30 km/u wegen op de tweede plaats staan wat betreft het aantal slachtoffers naar snelheidsregime (Tabel 5). Uit Tabel 6 blijkt vervolgens dat 45 van de 89 slachtoffers op 30 km/u wegen kwetsbare verkeersdeelnemers betreffen (voetgangers, (e-)fietsers, bromfietsers etc.) en dan met name fietsers, bromfietsers en snorfietsers.

Tabel 6. Slachtoffers naar maximumsnelheid en modi (2014-2019)