Risicothema 2: 50 km/u wegen

Conclusie:

De analyse laat zien dat op een deel van de 50 km/u wegen snelheidsovertredingen plaatsvinden, terwijl er zich ook veel kilometers weglengte met dat snelheidsregime binnen de gemeente bevinden en dat met name de kwetsbare verkeersdeelnemers op deze wegen betrokken raken bij slachtofferongevallen.

  • Het risicocijfer van Almere ligt iets onder het regionaal en provinciaal gemiddelde. Op gemeentelijk niveau verschillen de risicocijfers nauwelijks van elkaar.

  • De gebiedsontsluitingswegen en fiets- en voetpaden zijn van elkaar gescheiden. Het grootste deel van de fiets-, voetpaden en wegen zijn ongelijkvloers. Op enkele plekken kruisen fietsers en voetgangers met de weg. Kruispunten zijn wisselend ingericht, met een rotonde of een VRI.

  • Met name fietsers, snorfietsers en bromfietsers komen veel in de slachtofferaantallen voor op 50 km/u wegen.

  • Het risico op dit type wegen ligt met name bij kruispunten.

Wegenbestand

In totaal beheert de gemeente Almere 91% van de kilometers weglengte binnen het gemeentelijke grondgebied (Tabel 4). Binnen de gemeentegrenzen van Almere blijkt dat het wegenbestand (naar kilometers weglengte) voor ca. 13% bestaat uit 50 km/u wegen. Ter vergelijking: In Lelystad is dit ca. 23% en in Urk ca. 28%.

Tabel 7. Weglengte in km naar wegbeheerder

Weginrichting

Voor de weginrichting is een vormtoets door de gemeente uitgevoerd. Deze is via de SPV-viewer terug te vinden. Voor een aantal 50 km/u wegen heeft de gemeente de weginrichting beoordeeld aan de hand van acht kenmerken. De maximale score die toegekend kon worden aan een 50 km/u weg is dus 8.

De vormtoets van gemeente Almere is nog niet volledig. Zodra dit het geval is wordt nadere informatie toegevoegd.

Als aanzet geeft de gemeente aan dat de gebiedsontsluitingswegen en fiets- en voetpaden van elkaar zijn gescheiden. Het grootste deel van de fiets-, voetpaden en wegen zijn ongelijkvloers. Op enkele plekken kruisen fietsers en voetgangers met de weg. Kruispunten zijn wisselend ingericht, met een rotonde of een VRI.

Snelheid

De BLIQ rapportage (VIA) geeft een overzicht van de snelheidsoverschrijding naar kilometer weglengte per limiet (Figuur 1). Hieruit blijkt dat:

  • Op ca. 25% van de totale weglengte (van alle 50 km/u wegen) de limiet wordt overschreden (Figuur 1)

  • Bij de helft van deze gevallen ligt de snelheid boven de boetegrens.

Zoals uit de vormtoets blijkt is de weginrichting goed op orde, o.a. met vrijliggende fietspaden. Hierdoor vindt er minder menging plaats van verschillende typen verkeersdeelnemers en zijn hogere snelheden op wegvakniveau minder een issue. Echter juist op kruispuntniveau is dit wel een aandachtspunt.

Figuur 2. Snelheidsoverschrijding naar kilometer weglengte per limiet (BLIQ rapportage VIA)

HASTIG risicocijfers

Ook is in de SPV Viewer (onder stap 5) inzichtelijk gemaakt welke risicocijfers (bron: Risicokompas, van bureau HASTIG) er gekoppeld zijn aan de 50 km/u wegen in de gemeente Almere. Dit cijfer wordt berekend door het gemiddelde aantal slachtofferongevallen per jaar te delen door de gemiddelde afgelegde reizigerskilometers op dit wegtype.

Het gemiddelde risicocijfer van de gemeente Almere op 50 km/u wegen (0.11) ligt iets lager dan in de regio Flevopolder (0.12) en het Flevolandse gemiddelde (0.14). Binnen de gemeentegrenzen zijn er tussen de stadsdelen nauwelijks verschillen met scores die variëren van 0.11 tot 0.14. De kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers, op een 50 km/u weg in Almere is dus overal vrijwel gelijk. Ook in vergelijking met de regio en provincie.

Ongevallen

Het blijkt dat ruim 75% van de slachtoffers (667 van de 860) vallen op wegen die onder gemeentelijk beheer vallen (Tabel 8). 280 van de 667 slachtoffers valt op gemeentelijke 50 km/u wegen. Kortom, ruim 40% van de slachtoffers op gemeentelijke wegen vallen op 50 km/u wegen. Ter vergelijking: In Lelystad is dit 30% en in Urk 60%. Van alle slachtoffers op 50 km/u wegen (300) vallen vrijwel alle slachtoffers (280) op gemeentelijke wegen.

Tabel 8. Slachtoffers naar maximumsnelheid en wegbeheerder (2014-2019)

In totaal blijkt dat de 50 km/u wegen op de eerste plaats staan wat betreft het aantal slachtoffers naar snelheidsregime. Uit Tabel 9 blijkt vervolgens dat 104 van de 300 slachtoffers op 50 km/u wegen kwetsbare verkeersdeelnemers betreffen (voetgangers, (e-)fietsers, bromfietsers etc.). Met name fietsers zijn oververtegenwoordigd. Verder valt de personenauto op (69 slachtoffers).

Tabel 9. Slachtoffers naar maximumsnelheid en modi (2014-2019)

Het aantal slachtoffers naar type wegvak (wegvak of kruispunt) en komgrens is alleen voor het totaal wegenbestand inzichtelijk en niet naar snelheidsregime. Echter volgens Tabel 10 komen slachtoffers onder kwetsbare verkeersdeelnemers met name voor binnen de bebouwde kom waarbij de nadruk ligt op kruispunten. Wat 50 km/u wegen betreft is het dan ook aannemelijk dat het risico met name bij de kruispunten ligt.

Tabel 10 Slachtoffers naar type wegvak en komgrens (2014-2019).