Risicothema 2: Senioren in het algemeen en senioren op de e-bike

Conclusie:

Het aantal ouderen neemt toe en het risico in deze groep is groot (hoog percentage dodelijke slachtoffers). De belangrijkste subthema’s zijn:

• 50-plussers op de motor en in de auto

• 70-plussers op de fiets (incl. e-bike) en in de auto

Bevolkingsopbouw

Op basis van de onderstaande gegevens valt te concluderen dat de gemeente Dronten langzaam aan het vergrijzen is (Figuur 4). Het aantal 50-plussers groeit sneller dan de jongere generaties, de populatie jongeren (24 jaar of jonger) is zelfs dalende. Op de langere termijn betekent dit dat de senior inwoners in gemeente Dronten een steeds belangrijkere doelgroep worden.

Figuur 4. Aantal inwoners naar leeftijd

Rijbewijsbezit

Cijfers voor het rijbewijsbezit van de senioren in gemeente Dronten zijn niet beschikbaar, vandaar dat hier de provinciale cijfers zijn gebruikt. De getoonde cijfers komen van het CBS, die een andere leeftijdscategorisering aanhoudt.

Uit Figuur 5Figuur 5 blijkt dat het aandeel senioren in Flevoland dat beschikt over een autorijbewijs, ten opzichte van de totale populatie autorijbewijsbezitters in de provincie, behoorlijk is gestegen in de afgelopen jaren. Waar dit in 2016 nog ruim 35.000 autorijbewijsbezitters onder de 65-plussers betrof, was dit in 2020 gestegen naar bijna 44.000 senior rijbewijshouders. Het valt op dat met name de 70-plussers met een autorijbewijs sneller is gestegen dan het aandeel jongeren met een rijbewijs.

Figuur 5. % autorijbewijshouders naar leeftijd t.o.v. totale populatie in provincie

Slachtoffers

Uit de quick-scan in de notitie bleek dat de 70-plussers een risicogroep zijn. Nadere analyse wijst uit dat deze oudere slachtoffers met name als risicogroep bestempeld werden vanwege het relatief hoge aandeel verkeersdoden (bijna 43% van de doden was 70+) (Tabel 7). In absolute zin gaat het om 3 dodelijk gewonde slachtoffers, op een totaal van 7, in een tijdsbestek van 6 jaar. De 70-plussers vormen zo’n 13% van de totale populatie in gemeente Dronten en er vallen ook zo’n 16% van de letselslachtoffers in deze groep. Wat ook opvalt is dat de 50-plussers in gemeente Dronten zo’n 39% van de populatie vormen, terwijl ca. 38% van de gewonden en ca. 71% van de doden 50-plussers* zijn.

Tabel 7. Slachtoffers naar leeftijd (2014-2019)

De slachtoffers (doden & gewonden) van 70 jaar en ouder vallen voornamelijk op de (elektrische) fiets (16 van de 43) en in de personenauto (16 van de 43). Voor de 50-59 jarigen* geldt dat slachtoffers met name vallen op de motor en in de personenauto (Tabel 8).

Tabel 8. Slachtoffers naar leeftijd en modaliteit (2014-2019)

Tabel 9 laat zien dat de autoslachtoffers van 60 jaar en ouder vooral vallen op 80 km/u wegen (70%). Het aantal letselslachtoffers concentreert zich met name op provinciale wegen.

Tabel 9. Slachtoffers 60+ naar wegbeheerder

* 50-plussers: Ondanks dat 50-jarigen nog niet ‘oud’ zijn, wordt deze leeftijdsgroep bij het bepalen van verkeersrisico’s eveneens tot de categorie “senioren” gerekend. Dit is omdat de fysieke kwetsbaarheid rond deze leeftijd begint af te nemen, zoals een afnemend zichtsveld en/of reactievermogen. Ook herstellen 50-plussers minder snel van de (fysieke) kwaaltjes, die deze doelgroep ook eerder oploopt dan op jongere leeftijd het geval is.